وَیَقُولُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَسْتَ مُرْسَلًا ۚ قُلْ کَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِیدًا بَیْنِی وَبَیْنَکُمْ وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتَابِ (10)؛ کافران می گویند شما فرستاده خداوند نیستی، بگو کافیست که خداوند و کسی که علم کتاب در نزد اوست میان من و شما گواه باشد.
و پوشیده نیست که قرآن مجید، علم الکتاب را اقیانوسی از دانش می داند که اسرار هستی در آن نهان است، مثلاً در یک جا می فرماید:
وَمَا مِنْ غَائِبَةٍ فِی السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِلَّا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ (11)؛ هیچ غیبی در آسمان و زمین نیست مگر اینکه در کتاب آشکار قرار دارد.
و در جای دیگر می فرماید: هیچ ذره ای در آسمان و زمین و یا کمتر و یا بیشتر نیست مگر اینکه خداوند آنرا می داند و در کتاب مبین قرار دارد.(12)
و در جای دیگر بطور واضح می فرماید: کلیدهای غیب نزد خداوند است، به جز او کسی از آن آگاه نیست، او می داند آنچه در خشکی و دریاست، هیچ برگی بر زمین نمی افتد مگر اینکه می داند، هیچ دانه ای در تاریکی زمین و هیچ تر و خشکی نیست مگر اینکه در کتابی واضح قرار دارد. و لا رطب و لا یابس الا فی کتاب مبین(13)
و بالاخره برای اینکه به عظمت این علم الکتاب بیشتر آگاه شویم نگاهی می اندازیم به داستان حضرت سلیمان و بلقیس که در قرآن مجید آمده است.
در این جریان، حضرت سلیمان از اطرافیان خود پرسید: کدامیک از شما تخت بلقیس را قبل از اینکه او و افرادش بیایند نزد من حاضر می کند؟ یکی از جنیان گفت: من آن تخت را قبل از اینکه شما از جای خود برخیزی حاضر می کنم!
در این میان قرآن می گوید: کسی که در نزد او دانشی بود قال الذی عنده علم من الکتاب گفت: من آنرا زودتر از بهم خوردن پلک چشم تو حاضر می کنم(14) و این کار را کرد.
توجه دارید که قرآن مجید دارنده این قدرت رابه عنوان کسی که اندکی از علم کتاب را دارد یاد می کند، و از این نکته معلوم می شود که دانش این کتاب باید بسیار گسترده باشد که اندکی از آن، اینگونه انسان را قدرتمند می کند و لذا در احادیث متعدد از اهل البیت علیهم السلام ذکر شده است که فرمودند: دانش آنکه بخشی از علم الکتاب را داشت در مقابل دانش کسی که تمامی علم کتاب را دارد همانند تری بال مگسی است از آب دریا (15)
آری و با تکیه بر همین علم و منبع بود که عده ای از اصحاب امام صادق علیه السلام مثل عبدالاعلی و عبیدةبن عبدالله بن بشیر همگی از امام صادق علیه السلام شنیدند که می فرمود: من می دانم آنچه در زمینها و آنچه در بهشت و آنچه در جهنم و آنچه بوده و آنچه خواهد بود، آنگاه حضرت اندکی درنگ نمود و چون دید که این سخن بر شنوندگان سنگین آمد فرمود: من اینها را از کتاب خدا می دانم، خداوند می فرماید: در قرآن است بیان همه چیز.(16)
روایات اهل البیت علیهم السلام قاطعانه اعلام می دارد که صاحب این علم، امیرالمؤمنین علیه السلام و پس از او ائمه اطهار علیه السلام از اولاد معصومین او می باشند.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به ابو سعید خدری که از آن آیه مبارکه پرسیده بود فرمود: او برادرم علی بن ابیطالب است.(17)
و امام صادق علیه السلام در حدیث صحیح فرمود: الذی عنده علم الکتاب هو المیرالمؤمنین علیه السلام؛ آنکه در نزد او دانش کتاب است همان امیرالمؤمنین علیه السلام است.(18)
یکی از اصحاب امام باقر علیهم السلام از حضرت در مورد آیه مذکور سؤال کرد، حضرت فرمود: ما (اهل البیت علیه السلام) هستیم و علی اول ما و برترین ما و نیکوترین ما بعد از پیامبر اکرم علیه السلام می باشد.(19)
امام صادق علیه السلام به عبدالله بن ولید فرمود: مردم در مورد پیامبر اولوالعزم و امیرالمؤمنین چه می گویند؟ عرض کردم: هیچکس را بر پیامبران اولوالعزم مقدم نمی کنند.
امام علیه السلام فرمود: خداوند تبارک و تعالی در مورد موسی علیه السلام فرمود: و کتبنا له فی الالواح من کل شی ء موعظة(20)؛ برای او در آن لوحها برخی از مواعظ را نوشتیم. و نفرمود تمامی موعظه ها را، و در مورد عیسی علیه السلام فرمود: و لیبین لکم بعض الذی تختلفون فیه؛(21) تا عیسی برای شما برخی از موارد اختلاف را بیان کند. و نفرمود همه آن را، اما در مورد امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: قل کفی بالله شهیداً بینی و بینکم و من عنده علم الکتاب (22)؛ بگو خدا و کسی که تمامی علم کتاب نزد اوست میان من و شما برای گواهی کافیست.
و سپس حضرت برای اینکه عظمت این دانش، معلوم گردد به آیه دیگر استناد جسته فرمود: خداوند عزوجل فرموده است: و لا رطب و لا یابس الا فی کتاب مبین(23) آنگاه حضرت صادق علیه السلام فرمود: علم این کتاب (با این عظمت) نزد علی علیه السلام است.(24)
بزرگترین فضیلت قرآنی امیرالمؤمنین علیه السلام
سلیم بن قیس گوید: مردی از علی بن ابیطالب علیه السلام پرسید: بزرگترین فضیلت خود را برایم بگو؟ حضرت فرمود: آنچه خداوند در قرآن نازل نموده است، پرسید: خداوند در مورد شما چه نازل نموده است؟ فرمود: سخن خدا که فرمود: وَیَقُولُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَسْتَ مُرْسَلًا ۚ قُلْ کَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِیدًا بَیْنِی وَبَیْنَکُمْ وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتَابِ منظور خداوند از کسی که دارای علم و کتاب است من هستم.(25)
از اهل سنت صاحب کتاب ینابیع المودة، شیخ حافظ قندوزی حنفی در باب 30 از کتاب خود احادیث متعددی در همین مورد روایت کرده است.
------------------------
10) رعد، 43.
11) نمل، 75.
12) سبا،3.
13) انعام، 134.
14) نمل ،40.
15) تفسیر نورالثقلین، ج 4، ص 87 ازتفسیر علی بن ابرهیم .
